ADET KANAMANIZ ŞİDDETLİ Mİ?
Adet kanaması genelde 4-6 gün sürer. Toplamda 30-40 ml, 6 dolu ped veya 2-3 kaşık kadar kanama olağan olarak kabul edilir. Kan kaybının 80 ml’i geçmesi vaziyetinde ise menorajiden bahsedilir. Adet kanamalarının 7 günden uzun sürmesi, saatler süresince hijyenik ped veya tamponların saat başı değiştirilmesi lüzumluluğu, geceleri ped değiştirmek için yatağınızdan kalkmanızın gerekmesi, çift ped kullanımı, 2-3 cm veya daha büyük pıhtılı kanama vaziyetlerinde kanamanın fazla olduğu kararı verilebilir. Fazla ölçüde kan kaybı kansızlığa neden olarak; bitkinlik, halsizlik, çarpıntı, soluk darlığı gibi bulgulara neden olabilir.
MENORAJİ SEBEPLERİ NELERDİR?
Bir Hayli sebebe bağlı olabilir. Hormonal nedenlere misal olarak polikistik over belirtiyi ve tiroit problemleri sayılabilir. Genellikle yumurtlamanın olmaması anovulasyon meseleyi mevcuttur. Anovulasyon, polikistik over belirtiyi dışında ergenlik çağında veya menopoz yarıyılına yakın zamanlarda da görülebilir. Uzun vakit adet olunmadığında endometrium aşırıca kalınlaşır ve bu oranda da fazla ölçüde kanama oluşur. Miyomlar: Rahmin adale katmanından kaynaklanan iyi mizaçlı kitlelerdir. Rahim içini döşeyen endometrium katmanına bası yaparak kanamayı artırabilirler. Polipler: Endometrium katmanından kaynaklanıp kanama çoğalışı yaparlar. Adenomyozis: Endometrium katmanının rahim duvarı içine ilerlemesidir. Rahim içi taşıtlar, rahim kanseri, rahim içi kalınlaşması hiperplazi, endometriozis, ilaçlar misalin; hormonal ilaçlar, kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar, karaciğer hastalıkları, rahim cerahatleri menoraji nedenleri olarak belirtilebilir.
MENORAJİ RİSKLİ BİR GİDİŞAT MUDUR?
Menorajinin olağan bir gidişat olmadığının şuurunda olunmalıdır. Buna neden olan gidişat hayati ehemmiyete haiz olan bir rahatsızlık olabilir. Kesinlikle incelenmesi gerekir. Nedenin rahim kanseri gibi bir gidişat olabileceği göz önünde bulundurulursa ne kadar ciddiye alınması gereken bir problem olduğu daha net olarak anlaşılabilir. Hekime müracaat etmek için geç kalınmamalıdır.
MENORAJİ TEŞHİSİNDE HANGİ USULLER KULLANILIR?
Menoraji teşhisinde öncelikle hasta hikayesi çok iyi alınmalıdır. Ardından fizik tetkik ve ultrasonografik değerlendirme yapılır. Kansızlık, hormonal bozukluklar, pıhtılaşma problemlerinin tanımlanabilmesi için kan testleri istenir. Hamilelik kuşkusu var ise kanda hamilelik testi bakılmalıdır. Altta uyuduğu düşünülen probleme müteveccih araştırma için rahim içinden biyopsi alınması, smear testi, histeroskopi lüzumluluğu doğabilir. Rahim içine izotonik serum verilerek yapılan “salin infüzyon sonografi” ile sonografik tetkikte şüphelenilen submukozal miyom veya endometrial polip teşhisi teyit edilebilir.
MENORAJİ REHABİLİTASYONU NASIL YAPILIR?
Menoraji rehabilitasyonu nedene müteveccih olarak yapılır. Yumurtlamanın olduğu adet döngülerinde ek bir neden yoksa ilk rehabilitasyon non-steroidal sızı kesici haplardır. Bu haplar adet kanaması ölçüsünü takribî olarak yüzde 20-40 oranında eksiltebilir. Bu haplar yalnızca adet kanaması yarıyılında kullanılırlar, kalıcı ve hasarlı bir tesirleri bulunmamaktadır. Buna seçenek olarak kanamayı eksiltmek için traneksamik asit kapsayan tabletler de kullanılabilir. Doğum hakimiyet hapları, progesteron kapsayan haplar, östrojen kapsayan haplar, adale içi enjeksiyon biçiminde kullanılan ambar progesteron ilaçları, hormon kapsayan progesteron rahim içi taşıtlar değişik rehabilitasyon alternatifleri arasındadır. Eşlik eden kansızlığın düzenlenmesi için demir hapları kullanılacaktır. İrsiyetsel pıhtılaşma bozukluklarında hematoloji uzmanı ile ortak olarak bir yol izlenmelidir. Şayet neden kanı sulandıran ilaçların kullanılıyor olması ise lüzumluluk vaziyetinde multidisipliner bir yaklaşım sergilenmelidir. İlaç rehabilitasyonuna yanıt alınamayan vaziyetlerde cerrahi rehabilitasyonlar gündeme kazanç. Çok fazla kanamalı ve ilaçlara cevap alınamayan vaziyetlerde acil kürtaj gerekebilir. Bu gidişat, hem teşhis hem rehabilitasyon emelli düşünülmelidir. Kronik bir mesele ise rahim atar damarlarının teşebbüssel radyoloji teknikleri ile embolizasyonu kapatılması düşünülebilir. Neden bir polip ise histeroskopik usul ile alınması, miyom ise sarih veya kapalı bir işlem ile çıkarılması çözüm usulü olacaktır. Rahim içine baskı yapan miyomlar histeroskopik usul ile de çıkarılabilir. Rahim içi endometrial dokunun zararlanması endometrial ablasyon kanamanın eksiltilmesi için bir değişik usuldür. Natürel ki rahmin alınmasını gerektiren vaziyetler de olabilir. Kesinlikle ama kesinlikle rehabilitasyonların şahsa ve gidişata özel olduğu unutulmamalıdır.
Adet kanaması genelde 4-6 gün sürer. Toplamda 30-40 ml, 6 dolu ped veya 2-3 kaşık kadar kanama olağan olarak kabul edilir. Kan kaybının 80 ml’i geçmesi vaziyetinde ise menorajiden bahsedilir. Adet kanamalarının 7 günden uzun sürmesi, saatler süresince hijyenik ped veya tamponların saat başı değiştirilmesi lüzumluluğu, geceleri ped değiştirmek için yatağınızdan kalkmanızın gerekmesi, çift ped kullanımı, 2-3 cm veya daha büyük pıhtılı kanama vaziyetlerinde kanamanın fazla olduğu kararı verilebilir. Fazla ölçüde kan kaybı kansızlığa neden olarak; bitkinlik, halsizlik, çarpıntı, soluk darlığı gibi bulgulara neden olabilir.
MENORAJİ SEBEPLERİ NELERDİR?
Bir Hayli sebebe bağlı olabilir. Hormonal nedenlere misal olarak polikistik over belirtiyi ve tiroit problemleri sayılabilir. Genellikle yumurtlamanın olmaması anovulasyon meseleyi mevcuttur. Anovulasyon, polikistik over belirtiyi dışında ergenlik çağında veya menopoz yarıyılına yakın zamanlarda da görülebilir. Uzun vakit adet olunmadığında endometrium aşırıca kalınlaşır ve bu oranda da fazla ölçüde kanama oluşur. Miyomlar: Rahmin adale katmanından kaynaklanan iyi mizaçlı kitlelerdir. Rahim içini döşeyen endometrium katmanına bası yaparak kanamayı artırabilirler. Polipler: Endometrium katmanından kaynaklanıp kanama çoğalışı yaparlar. Adenomyozis: Endometrium katmanının rahim duvarı içine ilerlemesidir. Rahim içi taşıtlar, rahim kanseri, rahim içi kalınlaşması hiperplazi, endometriozis, ilaçlar misalin; hormonal ilaçlar, kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar, karaciğer hastalıkları, rahim cerahatleri menoraji nedenleri olarak belirtilebilir.
MENORAJİ RİSKLİ BİR GİDİŞAT MUDUR?
Menorajinin olağan bir gidişat olmadığının şuurunda olunmalıdır. Buna neden olan gidişat hayati ehemmiyete haiz olan bir rahatsızlık olabilir. Kesinlikle incelenmesi gerekir. Nedenin rahim kanseri gibi bir gidişat olabileceği göz önünde bulundurulursa ne kadar ciddiye alınması gereken bir problem olduğu daha net olarak anlaşılabilir. Hekime müracaat etmek için geç kalınmamalıdır.
MENORAJİ TEŞHİSİNDE HANGİ USULLER KULLANILIR?
Menoraji teşhisinde öncelikle hasta hikayesi çok iyi alınmalıdır. Ardından fizik tetkik ve ultrasonografik değerlendirme yapılır. Kansızlık, hormonal bozukluklar, pıhtılaşma problemlerinin tanımlanabilmesi için kan testleri istenir. Hamilelik kuşkusu var ise kanda hamilelik testi bakılmalıdır. Altta uyuduğu düşünülen probleme müteveccih araştırma için rahim içinden biyopsi alınması, smear testi, histeroskopi lüzumluluğu doğabilir. Rahim içine izotonik serum verilerek yapılan “salin infüzyon sonografi” ile sonografik tetkikte şüphelenilen submukozal miyom veya endometrial polip teşhisi teyit edilebilir.
MENORAJİ REHABİLİTASYONU NASIL YAPILIR?
Menoraji rehabilitasyonu nedene müteveccih olarak yapılır. Yumurtlamanın olduğu adet döngülerinde ek bir neden yoksa ilk rehabilitasyon non-steroidal sızı kesici haplardır. Bu haplar adet kanaması ölçüsünü takribî olarak yüzde 20-40 oranında eksiltebilir. Bu haplar yalnızca adet kanaması yarıyılında kullanılırlar, kalıcı ve hasarlı bir tesirleri bulunmamaktadır. Buna seçenek olarak kanamayı eksiltmek için traneksamik asit kapsayan tabletler de kullanılabilir. Doğum hakimiyet hapları, progesteron kapsayan haplar, östrojen kapsayan haplar, adale içi enjeksiyon biçiminde kullanılan ambar progesteron ilaçları, hormon kapsayan progesteron rahim içi taşıtlar değişik rehabilitasyon alternatifleri arasındadır. Eşlik eden kansızlığın düzenlenmesi için demir hapları kullanılacaktır. İrsiyetsel pıhtılaşma bozukluklarında hematoloji uzmanı ile ortak olarak bir yol izlenmelidir. Şayet neden kanı sulandıran ilaçların kullanılıyor olması ise lüzumluluk vaziyetinde multidisipliner bir yaklaşım sergilenmelidir. İlaç rehabilitasyonuna yanıt alınamayan vaziyetlerde cerrahi rehabilitasyonlar gündeme kazanç. Çok fazla kanamalı ve ilaçlara cevap alınamayan vaziyetlerde acil kürtaj gerekebilir. Bu gidişat, hem teşhis hem rehabilitasyon emelli düşünülmelidir. Kronik bir mesele ise rahim atar damarlarının teşebbüssel radyoloji teknikleri ile embolizasyonu kapatılması düşünülebilir. Neden bir polip ise histeroskopik usul ile alınması, miyom ise sarih veya kapalı bir işlem ile çıkarılması çözüm usulü olacaktır. Rahim içine baskı yapan miyomlar histeroskopik usul ile de çıkarılabilir. Rahim içi endometrial dokunun zararlanması endometrial ablasyon kanamanın eksiltilmesi için bir değişik usuldür. Natürel ki rahmin alınmasını gerektiren vaziyetler de olabilir. Kesinlikle ama kesinlikle rehabilitasyonların şahsa ve gidişata özel olduğu unutulmamalıdır.